Điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch

VLHTĐ Sơn La có diện tích rừng khá lớn với một quần thể sinh học đa dạng. Các loài thực vật, động vật quý hiếm tập trung ở Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La. Ngoài ra, lòng hồ thủy điện có các loài thủy sinh phong phú, với hàng trăm loài cá sinh sống tạo nên giá trị ẩm thực đặc trưng của địa phương thu hút khách du lịch.

Địa hình karst đã tạo nên cảnh quan vùng lòng hồ vô cùng đa dạng, khiến nơi đây trông như bức tranh thủy mặc và được nhiều du khách ví như vịnh Hạ Long trên cạn của miền Tây Bắc. Điểm nhấn đặc biệt của VLHTĐ Sơn La là trong lòng hồ có các đảo lớn, nhỏ nối liền nhau trên mặt nước, tạo ra cảnh đẹp sinh động, hấp dẫn du khách. Đó là tài nguyên quan trọng để VLHTĐ Sơn La khai thác xây dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng: du lịch tham quan, du lịch sinh thái lòng hồ, du lịch thể thao dưới nước, du lịch khám phá...  

Bên cạnh tài nguyên du lịch tự nhiên, VLHTĐ Sơn La còn có nguồn tài nguyên nhân văn giá trị phục vụ phát triển du lịch. Nơi đây có 7 dân tộc anh em cùng sinh sống (trong đó dân tộc Thái là chủ yếu), tạo nên bức tranh văn hóa đa dạng, hấp dẫn đối với khách du lịch. Đồng bào các dân tộc VLHTĐ Sơn La có nhiều lễ hội truyền thống được lưu giữ qua nhiều thế hệ như Lễ hội Nàng Han, Lễ hội Gội đầu, Lễ hội đua thuyền, Tết Síp Xí, Lễ hội Hạn Khuống, Lễ hội Kin Pang Then, Lễ hội Mừng cơm mới; các làn điệu dân ca, âm nhạc truyền thống, múa dân gian các dân tộc đậm bản sắc… Đây là tài nguyên quan trọng để vùng có thể khai thác phát triển loại hình du lịch văn hóa thu hút du khách. Tại VLHTĐ Sơn La, người dân chủ yếu sống ở những ngôi nhà sàn truyền thống, kiến trúc hình mai rùa. Đây là điều kiện thuận lợi để các hộ gia đình khai thác phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng.

Từ nguồn thủy sản VLHTĐ vô cùng phong phú, đồng bào đã chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như cá nướng, cá gỏi, canh cá chua, cá giảng, pa pỉnh tộp…, là những sản phẩm đặc trưng thu hút du khách.

Với những tiềm năng và lợi thế đó, du lịch biển hồ thủy điện Sơn La đang tập trung khai thác các loại hình du lịch chính:

Du lịch tham quan, trải nghiệm

Tham quan cầu Pá Uôn - cây cầu được xác lập kỷ lục Guiness là cây cầu có trụ cầu cao nhất Việt Nam;

Ngày hội bên Cầu Pá Uôn

Trải nghiệm các trò chơi dưới nước (nằm dưới chân cầu là bến thuyền, khu tổ hợp dịch vụ vui chơi giải trí dưới nước như lướt ván, mô tô nước, phao kéo...); du thuyền trên biển hồ để chiêm ngưỡng vẻ đẹp mênh mang của lòng hồ sông Đà, với những hòn đảo đẹp tự nhiên, ghé thăm nơi đánh dấu trung tâm huyện cũ Quỳnh Nhai, lên thăm đảo trái tim thơ mộng.

Cùng với đó, du khách được tham quan nhà máy thủy điện Sơn La, công trình thủy điện lớn nhất Đông Nam Á. Thủy điện Sơn La được khánh thành vào ngày 23/12/2012, là công trình thủy điện lớn, minh chứng cho tài năng của con người trong việc chinh phục, cải tạo tự nhiên làm nên một nhà máy thủy điện hoành tráng giữa vùng Tây Bắc.

Bên cạnh đó, tắm khoáng nóng tại thị trấn Ít Ong - Mường La, bản Lướt - Ngọc Chiến - Mường La cũng là trải nghiệm đáng nhớ.

Du lịch văn hóa, cộng đồng

Đến với VLHTD Sơn La, du khách không thể bỏ quahành trình du lịch tâm linh đền Nàng Han và Linh Sơn Thủy Từ. Hai ngôi đền nàynằm tọa lạc trên đồi Pú Ngịu thuộc xã Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai. Từ vị trínày, du khách có thể ngắm nhìn cảnh quan biển hồ thủy điện và bản làng tái địnhcư ven lòng hồ.

Du khách trải nghiệm du lịch cộng đồng bản Bon -Mường Chiên - Quỳnh Nhai; bản Lướt, bản Pom Mỉn - Ngọc Chiến - Mường La.

Homestay tại Ngọc Chiến, Mường La

Tại những nơi này, du khách tham quan bản làng dân tộc, ở homestay, trải nghiệm đời sống văn hóa, nghề thủ công truyền thống như dệt thổ cẩm, đan lát, sản xuất nón, sản xuất đàn tính tẩu, nghề nấu rượu men lá… và thưởng thức các món ăn truyền thống, đặc sản dân tộc, đặc biệt các món ăn chế biến từ cá sông Đà.

Các lễ hội sôi động, hấp dẫn như Lễ hội đua thuyềntruyền thống huyện Quỳnh Nhai (ngày 10 tháng giêng hàng năm); Lễ hội Gội đầungười Thái Trắng Quỳnh Nhai (tháng 12 âm lịch); Lễ hội Mừng Cơm Mới xã NgọcChiến huyện Mường La (tháng 9 hàng năm)... cũng là điểm đến yêu thích của nhiềudu khách trong nước và quốc tế.

Đề án khai thác tiềm năng vùng hồ các thủy điện trên địa bàn tỉnh Sơn La giai đoạn 2016 - 2020 đặt mục tiêu phát triển kinh tế vùng hồ các thủy điện, trọng tâm là hồ thủy điện Hòa Bình, thủy điện Sơn La thành khu vực có trình độ phát triển khá, có hệ thống cơ sở hạ tầng liên kết, đồng bộ với các vùng kinh tế trong tỉnh; khai thác hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh của vùng hồ gắn với phát huy, bảo tồn các giá trị hiện có; gắn phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xã hội, giảm nghèo bền vững, tạo việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống nhân dân vùng hồ. Dự án tập trung khai thác tiềm năng vùng hồ thủy điện Sơn La như nuôi trồng thủy sản, du lịch, vận tải và các loại hình dịch vụ như chợ, nhà nghỉ... Trong đó, phát triển các hoạt động du lịch gồm: tham quan hồ thủy điện, du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, khám phá hang động, du lịch điều dưỡng chữa bệnh gắn với nước khoáng nóng, du lịch văn hóa lịch sử - tâm linh, du lịch thể thao, mạo hiểm, vui chơi giải trí cao cấp trên đảo và trên mặt nước; trong tương lai sẽ phát triển thành khu du lịch hấp dẫn.