DI TÍCH NHÀ TÙ HOẢ LÒ
Cuối thế kỷ XIX, nhằm đối phó với các phong trào đấu tranh của nhân dân Việt Nam, thực dân Pháp đã tăng cường bộ máy đàn áp: bổ sung lực lượng cảnh sát, hoàn chỉnh hệ thống toà án và xây dựng mạng lưới nhà tù. Năm 1896, trên đất làng Phụ Khánh, tổng Vĩnh Xương, huyện Thọ Xương, Hà Nội, thực dân Pháp đã tiến hành xây dựng Nhà tù Hoả Lò. Đây là một trong số những nhà tù lớn nhất của thực dân Pháp ở Đông Dương.
Nhà tù Hỏa Lò
Từ một làng nghề thủ công làm đồ gốm có tiếng, thực dân Pháp đã biến mảnh đất Hỏa Lò thành nơi giam giữ, đày ải về thể xác, tinh thần của hàng ngàn chiến sỹ yêu nước, cách mạng Việt Nam. Nhiều đồng chí sau này giữ cương vị Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội Việt Nam cũng từng bị thực dân Pháp giam giữ tại đây.
Phòng giam
Sống trong nhà tù thực dân, với chế độ giam giữ hà khắc, sinh hoạt kham khổ nhưng các chiến sỹ yêu nước, cách mạng vẫn giữ vững khí tiết, biến nhà tù thành trường học và là nơi phổ biến lý luận cách mạng. Nhiều người đã mưu trí vượt ngục trở về với nhân dân, với tổ chức, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc, xây dựng, phát triển đất nước.
Tháng 10/1954, sau khi miền Bắc được giải phóng, Nhà nước Việt Nam đã quản lý và tạm thời sử dụng Nhà tù Hoả Lò để giam giữ những người vi phạm pháp luật. Từ ngày 05/8/1964 đến ngày 29/3/1973, Nhà tù Hoả Lò còn được dùng để tạm giam một phần trong số phi công Mỹ bị bắn rơi và bị bắt khi ném bom bắn phá miền Bắc - Việt Nam.
Năm 1993, để đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa của Thủ đô, Nhà nước Việt Nam quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng của Nhà tù Hỏa Lò. Một phần phía Đông Nam còn lại được gìn giữ, tu bổ, tôn tạo và được xếp hạng di tích Quốc gia vào năm 1997.
Phòng trưng bày
Tại di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, hiện đang trưng bày nhiều tài liệu, hiện vật quý phản ánh cuộc sống của tù chính trị Việt Nam dưới chế độ thực dân Pháp, cuộc sống của tù binh phi công Mỹ khi bị giam giữ tại Nhà tù Hỏa Lò và Đài Tưởng niệm các chiến sỹ yêu nước, cách mạng đã anh dũng hy sinh tại Nhà tù Hỏa Lò vì nền độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.
Nguồn: Ban Quản lý di tích Nhà tù Hỏa Lò