Vốn tài liệu, tiềm lực thông tin phục vụ bạn đọc của Thư viện tỉnh Sơn La
Trong mọi xã hội, chúng ta không thể phủ nhận vai trò to lớn của thư viện trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân, thúc đẩy việc phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Chính vì vậy, trong xã hội hiện nay, nhu cầu thông tin về mọi lĩnh vực, mọi cấp độ, mọi ngành nghề đang là một vấn đề cần thiết, cùng với tốc độ tăng lên khổng lồ của các loại tài liệu với đầy đủ các thể loại và hình thức rất phong phú khiến cho vai trò của thư viện ngày càng được nâng cao.
Thiếu nhi say sưa đọc sách tại Thư viện tỉnh Sơn La
Là khâu đầu tiên quyết định số lượng, chất lượng vốn tài liệu của thư viện, tạo nên tiềm lực thông tin của thư viện, công tác bổ sung không chỉ có ý nghĩa đặc biệt trong việc nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc, mà còn là tiêu chí cơ bản trong việc xác định vị thế của thư viện và vai trò của sách báo trong đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội. Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay các loại hình tài liệu trong thư viện có những thay đổi rất mạnh mẽ, phong phú và đa dạng, không chỉ có các xuất bản phẩm truyền thống được in trên giấy mà tài liệu đã được xuất bản dưới dạng điện tử, tài liệu được số hóa, được lưu giữ trong các cơ sở dữ liệu. Thực tiễn đó đòi hỏi công tác bổ sung tài liệu phải có những đổi mới tích cực thì hoạt động thư viện mới đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc.
Được thành lập năm 1956 với vốn sách ban đầu là 1.000 bản, trải qua hơn 57 năm xây dựng và trưởng thành, hiện nay vốn tài liệu của Thư viện tỉnh Sơn La đã có trên 255.000 đơn vị tài liệu với đầy đủ các môn loại tri thức: Triết học, tâm lý học, tôn giáo, pháp luật, khoa học tự nhiên, xã hội, nghiên cứu văn học... thường xuyên phục vụ bạn đọc 220 loại báo và tạp chí được xuất bản trong nước. Bên cạnh việc lưu giữ trên 1.500 cuốn sách cổ chép tay của dân tộc Thái - vốn tài liệu đặc biệt quý hiếm trong kho tàng di sản văn hóa của đại gia đình các dân tộc Việt Nam, năm 2015 Thư viện tỉnh Sơn La còn đẩy mạnh việc bổ sung các loại hình tài liệu dưới dạng điện tử như: Luận án, luận văn, báo cáo kết quả đề tài nghiên cứu khoa học có nội dung nói về địa phương hoặc do người địa phương làm tác giả, góp phần làm phong phú thêm vốn tài liệu của Thư viện.
Trong nhiều năm trở lại đây, công tác phát triển vốn tài liệu của Thư viện tỉnh Sơn La về cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu của đông đảo bạn đọc, phục vụ tốt cho công tác nghiên cứu và yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh nhà. Bổ sung những môn loại sách phù hợp với từng đối tượng bạn đọc, dựa trên phương châm “Mỗi độc giả đều có sách và mỗi cuốn sách đều có độc giả của nó”, vì vậy bạn đọc đến Thư viện ngày càng đông hơn, bình quân mỗi năm cấp được khoảng 4.200 thẻ, phục vụ 250.000 lượt bạn đọc với 420.000 lượt sách luân chuyển. Đồng thời các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ khác của thư viện như: Công tác phục vụ bạn đọc, công tác biên soạn các sản phẩm thông tin, các hoạt động triển lãm, trưng bày, tuyên truyền giới thiệu sách cũng được Thư viện tỉnh coi trọng và tích cực đẩy mạnh. Hàng năm Thư viện tỉnh Sơn La biên soạn hàng chục bài viết tuyên truyền giới thiệu sách và được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức biên soạn và phát hành 12 số Thông tin khoa học chuyên đề, 24 số Điểm báo “Sơn La qua những trang báo, tạp chí Trung ương”, 02 số Tài liệu truyền thông, 02 số Thư mục địa chí và Thư mục giới thiệu chuyên đề với nhiều chủ đề đa dạng, phong phú, có ý nghĩa thiết thực, phục vụ đắc lực các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, của ngành góp phần đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền tới bạn đọc. Nhiều cuộc thi tìm hiểu, kể chuyện theo sách và hoạt động triển lãm, trưng bày sách, tổ chức nói chuyện, tuyên truyền giới thiệu sách, mở phòng đọc báo xuân hàng năm cũng đều được Thư viện tỉnh Sơn La quan tâm chú trọng và tổ chức có hiệu quả, thu hút được sự tham gia và hưởng ứng nhiệt tình của đông đảo các đối tượng bạn đọc; qua đó góp phần vào việc nâng cao dân trí, nâng cao nhận thức của bạn đọc về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách, phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, từ đó đẩy mạnh phong trào đọc sách báo của đông đảo nhân dân các dân tộc trong tỉnh.
Thiếu nhi say sưa đọc sách tại Thư viện tỉnh Sơn La
Ngoài việc duy trì và nâng cao chất lượng phục vụ đọc và mượn tài liệu, Thư viện tỉnh Sơn La đã nhanh chóng ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ của thư viện như: Sử dụng phần mềm thư viện điện tử Libol6.0 và thư viện số Liboldigital… Từ tháng 9/2011 Website của Thư viện tỉnh Sơn La đã chính thức đi vào hoạt động và đến nay đã có khoảng 650 tin, bài và hình ảnh được đăng trong 33 chuyên mục với tổng lượt bạn đọc truy cập là trên 4.085.806 lượt. Con số này cũng đã phản ánh phần nào sức hút và vai trò của Website Thư viện tỉnh Sơn La trong việc chia sẻ thông tin đối với bạn đọc trên cả nước.
Kịp thời nắm bắt nhu cầu thực tế của bạn đọc ở địa phương đồng thời tăng cường việc ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng nguồn cơ sở dữ liệu, Thư viện tỉnh Sơn La đã tích cực quan tâm công tác xây dựng các loại cơ sở dữ liệu, tập hợp các tài liệu đã số hóa của kho Địa chí từ năm 2009 đến nay và phân loại thành bộ sưu tập theo các chủ đề: Chính trị, văn hóa, xã hội, lịch sử đưa vào phục vụ bạn đọc một cách rộng rãi và có hiệu quả.
Bước sang năm 2016 nhằm góp phần nâng cao chất lượng các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ nói chung và công tác tăng cường tiềm lực thông tin nói riêng đòi hỏi những người làm công tác thư viện phải nỗ lực, sáng tạo và cần có những giải pháp tích cực, chủ động, cụ thể:
Cần tiếp tục tăng cường đẩy mạnh việc lựa chọn bổ sung tài liệu phù hợp, có chất lượng, có nhiều tài liệu hay, cần thiết cho bạn đọc. Xây dựng cơ sở dữ liệu áp dụng theo các chuẩn nghiệp vụ mới (chuẩn quốc tế) tạo tiền đề cho việc chia sẻ, trao đổi thông tin giữa các thư viện trong nước, trong khu vực và quốc tế, đồng thời đáp ứng tốt hơn nhu cầu cung cấp thông tin phục vụ bạn đọc. Đổi mới phương pháp tuyên truyền, giới thiệu sách để định hướng cho người đọc, tạo ra nhiều dịch vụ thư viện để thu hút bạn đọc đến với thư viện. Cần nghiên cứu, mở rộng các hình thức phục vụ, thực hiện việc đưa sách đến tận tay bạn đọc, tạo môi trường đọc thân thiện nhằm nâng cao hiệu quả phục vụ bạn đọc. Đào tạo cán bộ thư viện có trình độ kiến thức, kỹ năng làm việc, có kiến thức vững về tin học, ngoại ngữ, đáp ứng các yêu cầu của người dùng tin. Kịp thời ghi nhận những phản hồi của bạn đọc về phong cách, phương thức phục vụ, về nhu cầu thông tin để thư viện ngày càng hoàn thiện hơn. Tăng cường luân chuyển sách, báo xuống các thư viện - tủ sách cơ sở theo định kỳ nhằm đáp ứng nhu cầu đọc của nhân dân các dân tộc.
Với những cố gắng, nỗ lực và phấn đấu không ngừng của đội ngũ cán bộ viên chức trên tất cả các lĩnh vực hoạt động, Thư viện tỉnh Sơn La đã và đang trở thành một địa chỉ quan trọng giúp cho việc học tập, nghiên cứu có hiệu quả của nhiều đối tượng bạn đọc, góp phần phát triển văn hóa đọc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh nhà, góp phần xây dựng thành công một xã hội học tập, tạo điều kiện tối ưu nhất cho mỗi công dân được học tập suốt đời.
Dương Thúy Hồng - Thư viện tỉnh.