Huyện Bắc Yên với “những bản cao chồn chân vó ngựa” gian khó ngày nào, nay đã có nhiều đổi mới, đời sống người dân ngày được nâng lên. Những năm gần đây, Bắc Yên còn hấp dẫn du khách với nhiều điểm du lịch độc đáo.
Biển mây nơi vùng cao Bắc Yên.
Từ thị trấn Bắc Yên, theo con đường nhựa dài hơn 14 km uốn lượn trên các triền núi, chúng tôi có mặt trên đỉnh Tà Xùa để phóng tầm mắt quan sát toàn cảnh núi rừng vùng cao, xa xa là thị trấn Bắc Yên thanh bình. Tà Xùa có độ cao khoảng từ 1.500m - 1.700m so với mặt nước biển, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu mát mẻ, mùa đông thường rất lạnh, những ngày giá rét còn xuất hiện băng tuyết. Du khách đến Tà Xùa để được đắm mình trong cảnh sắc đẹp tựa chốn bồng lai với “thiên đường mây” và trập trùng đồi núi; để “check in” những điểm nổi tiếng trong khu du lịch, như: Thiên đường mây Tà Xùa; đỉnh gió, cây cô đơn, mỏm Lạc Đà, mỏm Cá Heo, hồ thủy điện Xuân Thiện… và kề cận là "Sống lưng khủng long", tại xã Háng Đồng nổi tiếng trong giới phượt thủ.
Du khách trải nghiệm "Sống lưng khủng long" tại xã Háng Đồng.
Đến Tà Xùa, du khách được thăm những vườn chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi được công nhận cây di sản Việt Nam, cùng trải nghiệm hái chè, sao chè bằng tay và thưởng thức loại trà đặc biệt từ những cây chè hầu như quanh năm mây mù bao phủ… Chè Tà Xùa nổi tiếng với búp trắng cánh vàng và hương vị đặc trưng không nơi nào có được. Du khách còn được hòa mình vào cuộc sống giản dị, dân dã, độc đáo của đồng bào Mông, đắm say với điều khèn, tiếng sáo... Phát huy thế mạnh về du lịch, hiện nay, toàn xã có hơn 20 homestay, nhà nghỉ cộng đồng với 134 phòng, trong đó có 118 phòng, bugalow khép kín; 16 phòng nghỉ cộng đồng, đáp ứng lưu trú được trên 700 khách du lịch; 32 quán phục vụ ăn uống, mua sắm sản vật của địa phương...
Cây chè Shan tuyết cổ thụ Tà Xùa được công nhận cây di sản Việt Nam.
Đồng chí Đỗ Văn Tuyến, Bí thư Đảng ủy xã Tà Xùa, cho biết: Đảng ủy xã đã xây dựng Đề án phát triển kinh tế theo 2 vùng, gồm khu bản Tà Xùa, bản Chung Trinh với lợi thế về cây chè Tà Xùa, táo sơn tra, thảo quả gắn với du lịch trải nghiệm, khám phá; khu bản Trò A, bản Bẹ với lợi thế về chăn nuôi trâu, bò, trồng cây đào gắn với du lịch nghỉ dưỡng. Tuyên truyền người dân giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Mông. Xã đã triển khai việc bảo tồn các đồi chè, tăng diện tích cây chè phục vụ các hoạt động du lịch trải nghiệm hái, sao chè; lựa chọn các nghệ nhân truyền dạy hát dân ca, múa dân gian, dạy nhạc và đệm nhạc cho các tiết mục và thành lập đội văn nghệ bản Tà Xùa với 20 thành viên, biểu diễn phục vụ du lịch.
Qua đỉnh Tà Xùa, đi khoảng 30 phút là đến địa phận xã Làng Chếu, rồi tiếp đến xã Xím Vàng, được nhiều người biết đến với những trái sơn tra có vị ngọt chát, được nuôi dưỡng bằng tinh hoa đất trời vùng cao quanh năm mây mù bao phủ, làm nên sản phẩm vang Bắc Sơn Tra của vùng Tây Bắc. Hiện, cây sơn tra đã thực sự trở thành hàng hóa, giúp người dân tăng thêm thu nhập. Từ các chương trình đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước đã nâng diện tích trồng sơn tra ở các xã vùng cao của huyện Bắc Yên lên hơn 2.500 ha, trong đó 2/3 diện tích cho thu hoạch, vừa giữ màu xanh cho những cánh rừng, vừa mang lại thu nhập đáng kể cho người dân. Ngoài ra, du khách có thể dừng chân đỉnh suối Trỳ thuộc xã Xím Vàng, thăm quan điểm nuôi cá hồi ngay trên những đỉnh núi.
Mùa lúa chín tại xã Xím Vàng.
Tiếp tục đến với Hang Chú, khám phá bãi đá cổ Khe Hổ hàng trăm năm tuổi, với các hình vẽ đa dạng được trau chuốt, tỷ mỉ và mềm mại, minh họa các hoạt động sản xuất nông nghiệp (ruộng bậc thang), hoa văn trang phục váy, áo của các dân tộc thiểu số (hình xoắn ốc, hình thang), những cung đường lên núi…
Điểm đặc biệt không thể bỏ qua khi khám phá vùng cao Bắc Yên là vẻ đẹp của những thửa ruộng bậc thang. Ruộng bậc thang có mặt khắp nơi ở 5 xã vùng cao Tà Xùa, Làng Chếu, Xím Vàng, Hang Chú và Háng Đồng với diện tích hơn 1.000 ha. Ruộng bậc thang đẹp nhất là vào tháng 9 hàng năm khi mùa lúa chín. Vào vụ thu hoạch, những thửa ruộng bậc thang như tấm thảm vàng trải khắp sườn đồi, hòa nhịp với tinh thần hăng say lao động của đồng bào Mông làm cho mảnh đất nơi đây thật đẹp và thơ mộng. Ruộng bậc thang vùng cao Bắc Yên là một tác phẩm tuyệt đẹp về thành quả lao động giữa con người gắn với thiên nhiên, giúp dân từng bước xóa được tình trạng đói giáp hạt.
Những điểm du lịch ở vùng cao Bắc Yên ngày càng thu hút nhiều du khách đến tham quan, trải nghiệm. Từ một địa phương không có tên trong bản đồ du lịch, đến nay Bắc Yên đang nổi lên là một điểm đến hấp dẫn du khách. Từ đầu năm đến nay, Bắc Yên đã đón hơn 50.000 lượt du khách đến tham quan, trải nghiệm. Riêng xã Tà Xùa, vào những ngày lễ, ngày cuối tuần đều rất đông khách.
Đồng chí Mùi Thị Hiền, Bí thư huyện ủy Bắc Yên, cho biết: Phát triển du lịch là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, Đảng bộ huyện đã ban hành Đề án về phát triển du lịch huyện Bắc Yên giai đoạn 2021 - 2025 với mục tiêu tạo hình ảnh điểm đến, thương hiệu du lịch mang đặc trưng riêng của huyện Bắc Yên; phát triển du lịch Bắc Yên theo hướng du lịch xanh và bền vững gắn với giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; kết nối du lịch với các khu du lịch trọng điểm của tỉnh, của quốc gia. Phấn đấu đến năm 2025, huyện Bắc Yên được công nhận là khu du lịch cấp tỉnh.
Với sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền địa phương, phát huy những lợi thế về khí hậu, thiên nhiên, sự chân thành, hiếu khách của người dân, tin tưởng các xã vùng cao Bắc Yên sẽ tiếp tục là điểm đến thu hút du khách đến khám phá, trải nghiệm.